Liderler için Lazer Koçluk – İnsan İnsana İletişim ve Liderlik
Zaman, her zamankinden daha mı hızlı akıyor yoksa biz bu akışı daha mı fazla hissetmeye başladık? Zamanı nasıl algıladığımız, sosyal bilimlerde, dolayısı ile iş/yönetim/liderlik alanlarında daha çok araştırılmaya değer. Zaman – Mekân - Varoluş algımız ve yaşantılarımızın anlamı artık eskisi gibi değil. “Liderler için Lazer Koçluk” bu değişimle ilgili İnsan İnsana İletişim ve Liderlik Perspektifi sunuyor. Deneyimli liderler için yeni bir bakış açısı, bu sorumluluğu yeni almış yöneticiler için ise doğru bir başlangıç noktası.
Zaman, mekân ve mevcudiyet algımız yeni bilgilerle sürekli değişime uğrar. Son birkaç yüzyıl ve son birkaç yıl, radikal değişimlere yol açtı. Sadece insanların değil, birbiriyle ilişkili bütün yaşantılar, sistemler, yaşam alanları değişti. İnsanlar merkezlere toplanıp, hatta evlere kapanıp eskisine oranla daha sıkışık mekânlarda daha sıkışık zaman içinde yaşamaya başladı. Hep daha “verimli” olmaya çalıştık. Verimli olmak nedir öyle ise?
İş yaşamı, verimli olmayı, belirli bir zaman ve mekân (şartlar) içinde, daha fazla üretmek, daha fazla satmak, daha fazla fayda yaratmak olarak tanımlayıp hep daha yukarı taşımaya çalışıyor. Şimdi bir adım geriye çekilelim, içinde bulunduğumuz sisteme ve verimli olmanın anlamına başka bir açıdan bakalım. Zaman ve Mekân dışında bir nokta daha dikkatimizi çekecek. Mevcudiyet, yani olma halimiz.
Bir ekibe ya da kendi yaşamına liderlik etmek birbirine çok benzer haller. Ne derece mümkün? Yönetim biliminin cevapları olduğu kadar, şöyle bir ile on arasında bir puan versek, her birimizin kendi öznel cevapları da var. Cevaplar farklı çünkü lider, içinde bulunduğu sistemin bir parçası ayını zamanda. Parça, bulunduğu sistem içinde bir anlama sahip. Sözün kısası, tek başına liderliğin olmadığını daha çok anlamaya başladık.
Yazının bu kısmına kadar okuduklarınızı farklı mecralarda defalarca okumuş olabilirsiniz. Eninde sonunda kolektif bir hafızamız var. Eksiği vardır, fazlası yoktur. Farklı olan nedir o halde?
Herkesin bir liderlik tanımı olabilir. Tanımlamanın bir başka yöntemi, ihtiyaç duyulan yetkinliklerin oluşturduğu ilişkiselliğe bakmak. Yüzlerce yetkinlik tanımlayabilir, derecelendirebiliriz ancak önemli olan tanımlanan yetkinliklerin oluşturduğu bütünlük ve kişideki ortaya çıkış biçimi. Bir liderde olması gereken yetkinlikler nelerdir sorusunun yerine, sistemin gelişebilmesi, olgunlaşabilmesi için liderlik rolünü nelerle desteklemeliyiz sorusuna cevap vermeyi tercih edersek, birincisi beklentiyken, ikincisi “bütüne nasıl hizmet eder” niyetini taşır.
Sistemde bir etki oluşturması için liderlik rolünün etkin dinlemesi ve etkin ilişkiler oluşturması önemli. İnsan insana ilişkiden bahsediyoruz aslında. Sistemin, insan insana iletişime ve ilişkilere ihtiyacı var.
İnsan insana iletişim, insanı dinlemek, koçluk becerileri… Nasıl geliyor kulağa? Bunları da çok dinlediniz değil mi? Hangisine odaklanacağım? Bir zamanlar derslere mi, sosyal yaşamıma mı odaklanalım çelişkisi içindeydik. Vizeler yaklaştıkça gerginlik de başlardı. Lider her dönemde iş mi, insan mı çelişkisi içinde. Çok defa şu sözleri kendinize ve başkalarına söylerken bulabilirsiniz. “İşler öyle hızlı ki, çalışanlarla görüşmeye vakit yok. Hele koçluk yapmaya hiç vakit yok.”
Düşünce yanlış değil ama sadece işe odaklanmanın yaşamdaki diğer alanlarda nasıl hasarlar yarattığını biliyoruz. İlgi gösterilmeyen çocukların, evliliklerin, dostlukların ve elbette ebeveyn, eş, arkadaş kimliklerimizin nasıl etkilenebileceğini hayal edin ya da hatırlayın. Keyifsiz değil mi? Sulamadığınız bitkiden çiçek, dışarıda unuttuğunuz yemekten lezzet beklemek nafile. Çiçeğin ve damağımızdaki tadın başına ne geliyorsa ilişkilerin de başına aynı şey geliyor. Uç örnekleri bir tarafa bırakırsak ekseninde salınan sarkaçlar gibiyiz.
Araştırmalar, yaşadığımız olağanüstü döneme adapte olmanın bir çaba gerektirdiğini ancak bu dönemden çıkmanın ve yeni düzene ayak uydurmanın daha büyük çaba gerektireceğini söylüyor. Evlerimizde işimizi, yaşantımızı düşünmek ve temize çekmek fırsatı bulduk. “Büyük İstifa Dalgası” çok konuşuluyor. İnsanlık için yeni bir uyumlanma fırsatı. Bu sürecin kazananları kimler olacak derseniz, İş-İnsan dengesini doğru kuranlar elbette.
Bu dengeyi kurarken Lazer Koçluk iş insanlarına, liderlik yetkinlikleri ile koçluk yetkinliklerinin kesiştiği noktada insan insana iletişimi geliştirecek bir model ve bir araç sunuyor. Öncelikle iş liderleri için bir program olsa da, liderdeki değişimin yarattığı dalga etkisi çalışanın da benzer becerileri kazanmasını sağlıyor.
Liderler için Lazer Koçluk Programı Hangi İhtiyaçları Karşılıyor?
ÇEVİK ve ESNEK BİR LİDER
Önce liderlik kimliğinin ne olduğu ve kişinin diğer hangi kimlikler arasında dans ettiği belirleniyor. Kimseden yönetici kimliğini bırakmasını istemiyoruz ancak ne zaman Çevik ve İnsan Odaklı Lider kimliğine sahip çıkılacağı sorusuna cevap veriyoruz. Şu anda hangi kimliğe, hangi beceriye ihtiyacım var sorusuna cevap verebilmek bilgi ve deneyimle mümkün. Çeviklik ve Esneklik ise Liderin hareketini kolaylaştırıyor.
ETKİN GÖRÜŞME / ETKİN ZAMAN KULLANIMI
Size şimdi dünya haritasında bir noktayı tarif etmeye çalışsam uzunca bir zaman alacaktır. Hepimizin zaman zaman kullandığı Laser Pointer ile o noktayı işaret etmek gibi Lazer Koçluk da nokta atışı, ihtiyaç duyulduğu anda, gerçek zamanlı olarak uygulanabiliyor. Hedef, yapılandırılmış görüşmeyi 20 dk. gibi kısa ama etkin bir sürede tamamlamak. Farkındalık – Seçim – Eylem aşamaları lidere ve çalışana bir yön ve hedef bilinci veriyor. Farkındalık seçeneklerdeki zenginliği, seçeneklerin ele alınması kişi için en doğru eylemin seçimini getiriyor. Hızlı ve net değişim hedefleniyor.
İNSAN İNSANA İLETİŞİM / İNSAN ODAKLI LİDERLİK PERSPEKTİFİ
Sadece iş ve iş sonuçlarını değil, değerleri, güçlü yanları gören, takdir eden, geri bildirim veren bir lider, insan odaklı bir ilişkiyi çalışma ortamına getiriyor. Çalışanı tüm yönleriyle bütün olarak ele alıyor. İnsan Odaklı Lider, bu bütünlük içinde her biri biricik olan kişilerle görüşebilme, çeşitlilikle iletişim kurma becerisi kazanıyor.
LİDER & ÇALIŞAN ANLAŞMASI
Görüşme modeli, konuların nasıl ele alındığı ile ilgili bir yöntem getirdiği için lider ve çalışan arasında bir ilişki anlaşması yaratıyor. İnsan odaklı bir ilişkide nasıl olunacağıyla ilgili gelişim sağlıyor. Sağlanan güvenli alan, dalga etkisiyle iş ortamında sağlıklı psikolojik alan yaratıyor.
KOÇLUK MESLEĞİNDEN FARKI NEDİR?
Koçluk, kendi yetkinlikleri ve etik kuralları olan bir meslek. Koç ve danışan arasında görüşmelerle yürütülüyor. Belirli bir ilişki çerçevesi var ve belirli bir değişim hedefine doğru zamana yaygın olarak ilerliyor. Bu mesleği seçen kişiler öncelikle kendileri ile çalışıp çeşitli modeller ve araçlar öğrenerek bireyler ya da ekipler ile çalışıyor. Her meslek gibi bilgi ve deneyime dayalı bir yolculuk.
“Lazer Koçluk” ise lidere belirli yetkinlikleri bir model çerçevesinde kazandırıyor. İlişki çerçevesi, koç ve danışan değil lider ve çalışan. Görüşmeler, belirli bir süreç içinde değil ihtiyaç olduğu anda gerçekleştiriliyor. Liderin uyguladığı, çalışanın ilham aldığı bir ilişki/iletişim/görüşme modeli.
Her yeni dönemin, kendi liderlerini, yeni dönemin ihtiyaçlarına göre desteklemesi kaçınılmaz bir ihtiyaç. “Liderler için Lazer Koçluk” programı, lider, çalışan ve sistem için insan odaklı, net, etkin ve hedefe yönelik, bir model ile deneyimli liderlere yeni bir bakış açısı, yeni nesil liderlere ise doğru bir başlangıç noktası.
